In zijn eerste publieke optreden als topman van Schiphol rept Pieter van Oord vandaag met geen woord over het achtpuntenplan van voorganger Ruud Sondag om eindelijk eens rekening te gaan houden met omwonenden. Het oude, vieze en lelijke Schiphol is terug van heel even weggeweest.
Het ligt geheel in lijn van de bedenkingen die meerdere omwonendenorganisaties al hadden: wat kun je verwachten van een man die belangen heeft in een van die weinige bedrijven waarvoor alle exotische bestemmingen van Schiphol wel interessant zijn?
Zijn familiebedrijf, baggeraar Van Oord, is wereldwijd actief en lijkt daarbij niet altijd hoge punten te scoren op het gebied van het maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo). Zo werd de onderneming verdacht van het schenden van mensenrechten in Angola en van omkoping in Kazachstan. Precies wat volgens de rechter Schiphol ook doet: het schenden van mensenrechten.
Opmerkelijke keuze
Dat maakte de keuze voor Van Oord door president-commissaris Jaap Winter ook zo opmerkelijk: Winter is nota bene expert op het gebied van mvo en ontving zelfs een prestigieuze prijs voor zijn werk op dit terrein. Hij was lid van de commissie die in 2003 onder leiding van Morris Tabaksblat een nieuwe corporate governance code introduceerde die het morele kompas bij het grootbedrijf weer in de juiste richting moest zetten.
In plaats van werk te maken van Sondags plannen (mirror hier, voor het geval deze webpagina binnenkort niet meer bestaat) om onder meer nachtvluchten te weren en privéjets te verbannen, komt Van Oord nu met een megalomaan plan om nog eens zes miljard euro extra te steken in onderhoud en ontwikkeling van het vliegveld.
Afgezien van de manier waarop zo’n investering betaald moet worden uit de schamele opbrengsten, lijkt hij hiertoe in te zetten op een nog vastere verankering van de vervuilende en overlastgevende activiteiten middenin één van de drukstbevolkte gebieden van Europa. Een zo grote investering had met meer visie ook kunnen worden ingezet als startkapitaal voor de ontwikkeling van een vliegveld op zee.
Plannen door het putje
Van de plannen van Sondag zijn in het persbericht van vandaag slechts twee, nietszeggende regels overgebleven: “Tegelijkertijd moet er balans zijn met onze omgeving. We zijn en blijven gecommitteerd aan het verminderen van onze geluidsbelasting voor onze omgeving en aan het verbeteren van de arbeidsomstandigheden van alle medewerkers op onze luchthaven.”
Het is van eenzelfde leegheid als waarmee omwonenden al decennialang worden geconfronteerd en waarvan de rechter inmiddels heeft vastgesteld dat hiermee de basale rechten van de mens in de regio Schiphol worden geschonden.
De miljardeninvestering wordt voor een belangrijk deel gestoken in de modernisering van de bagagekelders. Die zijn vooral gericht op het faciliteren van buitenlandse overstappers die weliswaar bijdragen aan de omzet van Schiphol en KLM, maar nauwelijks meerwaarde hebben voor de Nederlandse samenleving.
Ook staat er voor dat geld weer groot onderhoud ingepland aan de (taxi-) banen, maar geen woord over de – door minister én Schiphol – beloofde tijdelijke inperking van de capaciteit tijdens die werkzaamheden. Ook op dit moment vindt er slecht gepland onderhoud plaats, waardoor mensen onder de aanvliegroute naar de Buitenveldertbaan onverwachts al maandenlang met dubbel zoveel vliegverkeer zitten opgescheept. Dat was te vermijden geweest met een betere planning door de luchtverkeersleiding.
Dit jaar verwacht Schiphol uit te komen op in totaal 473.000 vliegbewegingen, akelig dichtbij de piek uit 2019. Het aantal passagiers stijgt als gevolg van steeds grotere vliegtuigen nog sneller. In het eerste halfjaar werd netto 99 miljoen euro overgehouden aan alle herrie en vervuiling – een marginaal bedrag gezien de aangerichte schade aan milieu, klimaat en leefomgeving.
Terug bij af
Ondertussen stelt de luchthaven nauw contact te onderhouden met omwonenden, onder meer via de eenmalige aanwezigheid van voormalig ceo Sondag op een informatieavond van de gemeente Uithoorn en via talks met de MRS.
Op die avond aan de Amstel nam de topman een luchtfilter van één van de aanwezige omwonenden met zich mee en beloofde deze te laten analyseren op gevaarlijke stoffen. Van de resultaten van die analyse is nooit meer iets vernomen, hoewel meerdere geïnteresseerden hier om vroegen.
Al met al heeft de nieuwe baas van Schiphol vandaag een grote kans laten liggen om het door zijn voorganger aangekondigde beleid te omarmen en te versnellen. Omwonenden zijn weer terug bij af met een management dat probeert met holle frasen politiek, pers en omgeving zoet te houden en ondertussen stug te volharden in het verder laten groeien van een grote vervuiler met groeiende overlast. Alsof er in Parijs nooit bindende klimaatafspraken zijn gemaakt.