Volgende week donderdag gaat Nederland naar de stembus voor het Europees Parlement. Op het dossier luchtvaart valt er heel wat te kiezen, maar partijen die expliciet pleiten voor verdere groei van het vliegverkeer zijn op de vingers van één hand te tellen.
Het gaat dan om de VVD, FvD en Ja21. Zij geven in hun programma aan geen krimp te willen, maar juist groei. Partijen die expliciet minder vliegtuigen in de lucht willen, zijn GL-PvdA, Partij voor de Dieren, ChristenUnie, de SGP en de Piratenpartij (PP). De overige partijen laten zich er niet over uit.
Dit blijkt uit een overzicht dat de kerngroep Stop 4e Route maakte na bestudering van de Europese verkiezingsprogramma’s. Opvallend is dat de PVV als grootste partij van Nederland helemaal geen aandacht besteedt aan de vliegindustrie, evenmin als Ja21. De partij van Wilders stelt slechts “of je het vliegtuig pakt, dat bepalen we zelf wel, niet Brussel”.
De meeste andere partijen hebben beter nagedacht over het luchtvaartbeleid. Sommige willen privéjets ontmoedigen of verbieden, vele programma’s pleiten voor verbetering van de concurrentiepositie van de trein en het belasten van kerosine. Dat zijn GL-PvdA, VVD, CDA, D66, PvdD, CU, BBB, SP, Volt, NSC en PP.
Brede steun voor kerosinetax en btw
De brede steun voor accijns op kerosine is opvallend, bij eerdere verkiezingen was het aantal partijen dat heil zag in deze heffing beduidend kleiner. Het tekent de kanteling in het maatschappelijke debat waarin steeds meer mensen zich uitspreken tegen de fiscale uitzonderingen voor de vliegindustrie.
Dat blijkt ook uit het feit dat steeds meer partijen voor aanvullende belastingmaatregelen zijn om het vliegverkeer te temperen. Heffing van btw op vliegtickes, milieu- en veelvliegersbelastingen en een afstandsafhankelijke vliegtax zijn niet langer taboe.
Bijzonder is dat er vrij weinig aandacht is voor de verslechterende luchtkwaliteit door het vliegverkeer. Alleen GL-PvdA, D66, PvdD en Volt willen de normen aanscherpen en afdwingen. Iets meer steun is er voor het verhogen van de bijmengverplichting van alternatieve brandstoffen.
VVD nog steeds trots
Hoopgevend is dat inmiddels zelfs de VVD de fiscale vrijstellingen van de vliegindustrie wil afschaffen en zich wil inzetten voor een Europese kerosinebelasting. Ook wil de VVD het boeken van internationale treinreizen makkelijker maken voor de consument. De trein moet tot 800 kilometer reisafstand een goed alternatief worden voor het vliegtuig, maar de hierdoor vrijkomende slots wil de VVD inzetten voor meer intercontinentale vluchten – de meest vervuilende categorie vliegverkeer die bestaat. “De VVD wil dat we trots kunnen blijven op onze luchtvaart.”
De VVD schuurt met deze standpunten dicht aan tegen die van Groenlinks-PvdA. Ook zij willen de belastingvoordelen afschaffen en treinen aantrekkelijker. GL-PvdA gaat nog wel een flink aantal stappen verder met hogere accijnzen en een snelle afbouw van de uitstootrechten van de vliegindustrie. Ook wil de combi-partij zich inzetten tegen de vervuiling door de luchtvaart en wil het korte vluchten tot 750 kilometer helemaal uitbannen.
D66 zit grotendeels op één lijn met GL-PvdA, evenals NSC en CDA. De Partij voor de Dieren is het duidelijkst: “De luchtvaart moet krimpen, een verbod op vluchten korter dan 750 kilometer en stoppen met de (fiscale) uitzonderingen voor de luchtvaart. Mensen die vaak vliegen, betalen meer belasting per vlucht en de luchtvaart gaat voortaan betalen voor de uitstoot van CO2 en andere schadelijke stoffen.”
Hoop op een betere toekomst
Het terugdringen van de overlast en vervuiling door de vliegindustrie verloopt traag, maar de steeds bredere politieke steun voor noodzakelijke maatregelen groeit gestaag. Dat geeft de burger hoop op een betere toekomst. Op termijn kunnen de Zuidas-advocaten van deze sector de veranderingen niet meer stoppen en ontstaat er ruimte voor een gezonder leefomgeving, strenge klimaatmaatregelen en betere bescherming van natuur en milieu.
Ons advies: ga stemmen, wat uw voorkeur ook is. In Europa worden vele maatregelen beklonken die de toekomst van de vliegindustrie bepalen en daarmee die van uw leefomgeving. Voor minder vliegherrie hoeft u zich niet meer te beperken tot linkse partijen. Ook de meeste partijen in het centrum zien in dat de luchtvaart wel een tandje minder kan. Wilt u juist meer herrie, dan is (radicaal) rechts inmiddels de enige optie.