Met ‘schone en stille vliegtuigen’ denkt KLM-baas Marjan Rintel binnen de lijntjes van de wet te kunnen kleuren. Maar omwonenden zien daar helemaal niets in. Zonder KLM kan Schiphol halveren en daarmee wél binnen de wettelijke grenzen blijven.
Dit betoogt auteur Reinder Rustema vandaag in Het Parool in een reactie op het gelobby van de sector. Rustema is ondernemer en steunt het nieuwe initiatief stopklm.nl.
“De luchtvaartindustrie kiest de vlucht naar voren en stelt maatregelen voor die het vliegen over de hele linie duurder maken. Daarmee wil de lobby krimp van het vliegverkeer voorkomen. Toch kunnen we in Nederland in één klap veel vluchten en veel vervuiling voorkomen zonder schade. Laat KLM failliet gaan. De overheid kan dat voor elkaar krijgen.
In een ver verleden heeft KLM gekozen voor vliegen met Schiphol als hub. Dat levert een onhoudbaar verdienmodel op nu het verbranden van kerosine problematisch is. Iets anders verbranden is dat evengoed; niets is zo schoon als geen vliegtuig in de lucht.
Exotische bestemmingen zonder vraag
KLM heeft de afgelopen eeuw een netwerk opgebouwd van exotische bestemmingen vanaf Schiphol waarnaar in Nederland te weinig vraag is. Want die grote vliegtuigen moeten elke vlucht vol zitten, anders kan het niet uit. Dus worden passagiers uit andere landen naar Schiphol geharkt met goedkope korte vluchten. Die buitenlandse reizigers creëren door de tussenstop dubbel zoveel overlast. De korte aanvoervluchten zijn ook nog eens extra vervuilend omdat er relatief veel kerosine wordt verbrand.
Vliegmaatschappijen in de grote buurlanden kunnen hun vliegtuigen vullen met passagiers uit eigen land die met de auto of snelle trein naar de luchthaven komen. Maar op KLM-vluchten naar verre bestemmingen zitten weinig tot geen Nederlanders; je bent zelfs honderden euro’s goedkoper uit door naar Duitsland te rijden om daar een KLM-vlucht te nemen, mét overstap op Schiphol.
Dat netwerk is dus vooral voor KLM zelf belangrijk. Als het de opgebouwde landingsrechten niet gebruikt, raakt het de ‘slots’ kwijt aan concurrenten. Daarom vlogen er tijdens de pandemie praktisch lege vliegtuigen. Louter om de landingsrechten veilig te stellen.
Zou KLM zonder al die bij elkaar gesprokkelde landingsrechten in de wereld en op Schiphol wel interessant zijn geweest voor Air France? Immers, in deze sector is het verkopen van meer vluchten de voornaamste manier om te groeien. KLM heeft nu de rechten om veel kerosine te verbranden.
Prijs enige verkoopargument
Duurdere tickets voor ‘beter’ vliegen verkopen dan andere maatschappijen, biedt geen uitweg. Ook de rijkste klanten kiezen liever voor vaker vliegen dan voor duurder. KLM moet de kosten laag houden en wil daarom dat Schiphol de toch al lage havengelden niet verhoogt. Heel vroeg omwonenden wakker vliegen moet daarom ook. Elk toestel wordt daarmee profijtelijker.
Daarnaast weet KLM klanten te verleiden met een loyaliteitsprogramma dat trouwe klanten extra laat vliegen. Als de baas je vliegreisjes betaalt, krijg je privéreisjes cadeau! Zonder dat de belastingdienst het ziet als inkomen uit arbeid, dat is prima geregeld. Niet verbazend dat dit Flying Blue-programma met miljoenen leden voor miljarden euro’s op de balans staat. Dat is de kip met veelvliegers als gouden eieren.
Als de gemeente als activistisch aandeelhouder van Schiphol nou eens zorgt dat de overstappers en de veelvliegers verdwijnen, dan kan Schiphol terug naar een middelgrote luchthaven met 250.000 vluchten per jaar. Recent gepubliceerd onderzoek maakt duidelijk dat we beter af zijn zonder de overstappers van KLM.
Alles blijft bereikbaar
Alle belangrijke economische centra in de wereld zijn dan nog steeds goed bereikbaar voor Nederlanders en Amsterdam blijft evengoed een magneet voor bezoekers van over de hele wereld. Ze vliegen dan alleen met andere maatschappijen.
De EU en de VS hebben dan niets te klagen als de KLM-slots door een faillissement verdwijnen, dat is geen krimp maar marktwerking. Zonder KLM op schoot bij de minister is het plots wel mogelijk om keiharde milieueisen te stellen aan buitenlandse maatschappijen die op Schiphol vliegen. Schiphol moet de weggevallen slots dan wel innemen om te krimpen.
Ook al zou KLM het willen, het bedrijf kan onmogelijk de omwonenden en het milieu dienen. Een paar decibel minder herrie per vliegtuig helpt helemaal niks, want omwonenden worden er evengoed ziek en wakker van en er wordt evengoed kerosine verbrand. Minder vluchten helpt wel heel goed.
Woningbouw mogelijk
En als er tienduizenden KLM’ers op de arbeidsmarkt komen dan zijn ze daar zeer welkom. Ook kunnen er dan weer woningen bijkomen in de regio en verbeteren de gezondheid en de leerprestaties van heel veel omwonenden direct.
Om te beginnen kan de gemeente ervoor zorgen dat ze zelf KLM boycot zodat werknemers niet sparen via Flying Blue. Dat zal vooral het college en de beleidsambtenaren treffen, maar het kost niets, is makkelijk uit te voeren en is van grote symbolische waarde. En laat het UWV alvast een scenario voorbereiden voor een vloedgolf van welkome KLM-werknemers op de regionale arbeidsmarkt.”