Het kabinet is bang dat Schiphol zich ontpopt tot een dossier dat vergelijkbaar is met het Groninger gasschandaal. Te lang is weggekeken van de schade die het vliegveld aanricht.
Dit blijkt uit vrijgegeven documenten na een beroep op de Wet open overheid (WOO). Tussen de stukken bevindt zich in bundel drie een verslag van een bewindsliedenoverleg (bwo) van 16 november 2021, onderdeel van een frequent overleg tussen de premier en ministers over de stikstofperikelen rond Schiphol.
Premier Mark Rutte zit deze min of meer regelmatige vergadering voor, waarmee het vliegveld dus tot chefsache zijn gebombardeerd. Behalve I&W zijn er nog vijf ministeries aanwezig met raakvlakken aan de luchtvaart zoals LNV, Financiën en Economische Zaken.
“Het bwo constateert dat het wenselijk is om op het thema van geluidshinder en leefomgeving zichtbare stappen te zetten en vraagt deze aanpak de komende weken [..] uit te werken. Gevraagd wordt daarbij ook te kijken naar parallellen met het Groningendossier.”
Met dat dossier doelen de bewindslieden op het aardbevingenschandaal als gevolg van de gaswinning in Groningen. Daar leidde het exclusief zoeken naar financieel gewin tot groeiend verzet van de bevolking, peperdure schadevergoedingen, een parlementaire enquête en uiteindelijk het stoppen van de gaswinning.
Regio Schiphol wingewest zonder winst
Zo’n scenario dreigt mogelijk ook voor Schiphol waar het economisch belang van de vliegindustrie leidde tot een luchtvaartbeleid dat uiteindelijk honderdduizenden mensen gezondheidsschade berokkende.
Schiphol is daarmee ook verworden tot een wingewest, maar dan zonder de megawinsten die in Groningen werden gerealiseerd. De luchtvaartindustrie draagt vanwege allerlei fiscale uitzonderingen immers nauwelijks bij aan de publieke middelen en van grote winsten is in deze sector vanwege felle concurrentie geen sprake.
De parallellen met ‘Groningen’ zijn legio. Ook hier klinkt steeds luider de roep om een parlementaire enquête die voor eens en voor altijd de gang van zaken bloot moet leggen die leidde tot de groei van een wangedrocht middenin het drukstbevolkte gebied van Europa.
Belangen burgers opgeofferd
Om het private belang van KLM – de grootste gebruiker van Schiphol – te waarborgen zijn decennialang de belangen van honderdduizenden burgers te grabbel gegooid, wordt hun gezondheid aangetast en bleven zij achter zonder enige rechtsbescherming.
Pas nu de overheid geconfronteerd wordt met rechtszaken en juridische procedures door boze burgers, probeert de regering een voorzichtig stapje te zetten in het belang van de leefomgeving. De door minister Harbers beloofde krimp van Schiphol is echter alweer op de lange baan geschoven, waarmee het belang van de komende rechtszaken alleen maar groeit.
Dinsdag aanstaande vanaf 9:30 uur vindt in de rechtbank van Den Haag de inhoudelijke behandeling plaats van de zaak die de stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder aanspande tegen de Staat.
De stichting vraagt daar aan de rechter om de regering te houden aan het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het vliegverkeer terug te brengen binnen de wettelijke grenzen. Een schone en gezonde leefomgeving is immers een basisrecht dat sinds twee jaar ook is erkend door de Verenigde Naties.
De zaak is live te volgen via deze link.