Voor de meeste bestanddelen van vliegtuiguitstoot bestaat er geen veilig niveau van blootstelling. Ook geringe blootstelling leidt al tot een verhoogde kans op kanker.
Dit zegt demissionair minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) in antwoord op vragen van Bart van Kent, lid van de Tweede Kamer namens de SP.
Deze constatering betekent dat ook honderdduizenden omwonenden te maken hebben met een verhoogd risico op kanker als gevolg van het vliegverkeer.
Over veel woonwijken rond Schiphol vliegen dagelijks honderden toestellen met de levensgevaarlijke uitstoot, soms op minder dan 100 meter hoogte. Een deel van de uitstoot vervliegt, maar bepaalde zwaardere bestanddelen dalen neer op de woonkernen.
Niet al teveel druk
Van Gennip is onder meer verantwoordelijk voor de Arbeidsinspectie. Die constateerde vorig jaar al dat veel Schiphol-medewerkers dagelijks moeten werken in ongezonde en ronduit gevaarlijke werkomstandigheden. De inspectie heeft dan ook verbeteringen geëist van Schiphol.
Erg veel druk zet de minister niet op het vliegveld. “In de handhavingseis van de Arbeidsinspectie wordt rekening gehouden met de technische en operationele uitvoerbaarheid en met redelijkheid en billijkheid.” Met andere woorden: als het niet goed in het straatje van Schiphol past, hebben de economische activiteiten op het vliegveld voorrang op de gezondheid van de medewerkers. En dus ook op de gezondheid van omwonenden.
Van Gennip stelt dat voor een veiliger werkomgeving aanpassingen nodig zijn aan de aankomst- en vertrekprocedures. “Dat moet zorgvuldig gebeuren vanwege de veiligheid op de luchthaven”, zegt ze. Daarbij staat de veiligheid en gezondheid van de medewerkers kennelijk op de tweede plaats.
Alternatieve oplossing beschikbaar
Dat is opmerkelijk, omdat een alternatieve oplossing voor de hand ligt: het aantal vluchten zodanig terugbrengen dat de gezondheid van de medewerkers wél kan worden gewaarborgd. Het ‘in your face’ uitstoten van kankerverwekkende stoffen gebeurt immers alleen maar omdat elektrisch slepen of andere maatregelen ten koste gaan van de capaciteit en dus het aantal vluchten dat binnen de huidige opzet mogelijk is.
Of het elektrisch taxiën in 2030 zal zijn ingevoerd, weet Van Gennip niet. “Voor zover technisch uitvoerbaar”, zo meldt zij. Dat is een drogreden. Technisch gezien is het immers nu al mogelijk vliegtuigen weg te slepen met een elektrische trekker. Maar dat past niet in het drukke schema op Schiphol. Wederom lijkt hier de gezondheid van de medewerkers te worden opgeofferd aan de efficiëntie van het vliegverkeer.
Nog steeds onvoldoende walstroom
Schiphol is wettelijk verplicht bij minimaal 61 gates een walstroomaansluiting beschikbaar te hebben voor geparkeerde vliegtuigen om onnodige uitstoot van kankerverwekkende uitlaatgassen te voorkomen. Tot op heden komt het vliegveld niet verder dan 26 aansluitingen, zo meldt de minister.
Maar zelfs als die aansluitingen er zijn, wordt er niet altijd gebruik van gemaakt. Piloten laten de schadelijke hulpmotor dan draaien terwijl een schone oplossing voorhanden is. Dat heeft inmiddels geleid tot ‘waarschuwingen’ door de Inspectie Leefomgeving & Transport. Tot boetes is het nog niet gekomen.