Per saldo 20.000 extra woningen, 10.000 extra banen, 100 hectare natuurgebied, een belangrijke extra waterberging en miljarden euro’s extra uit grondpacht voor de gemeente Rotterdam. Dat levert een nieuwe woonwijk op die bewoners plannen op de plek van Rotterdam Airport.
Het lijkt een no-brainer, maar toch wil de rechtse meerderheid in de Rotterdamse gemeenteraad er niet eens onderzoek naar doen. Op X reageert fractielid Benvenido van Schaik van Leefbaar Rotterdam met een opgestoken middelvinger naar het uitgebreide plan.
Het plan is opgesteld door het gerenommeerde stedebouwkundig architectenbureau Ziegler|Brandenhorst en voorzien van een maatschappelijke kosten- en batenanalyse (mkba) door de onafhankelijke economen Leo Bus en Walter Manshanden. Uit die mkba blijkt dat er grote maatschappelijke en financiële voordelen zitten aan het natuurinclusieve plan van de architecten.
Na sluiting van RTHA (en na sanering van de ook daar met PFAS vervuilde grond) kunnen er 12.500 extra woningen worden gebouwd en worden 900 extra woningen mogelijk in het bestaande Park 16Hoven. Die kunnen nu niet worden gebouwd vanwege de geluidsoverlast door het vliegverkeer.
Veel meer werkplekken dan op het vliegveld
Bovendien ontstaat er ruimte voor zo’n 10.000 nieuwe werkplekken, veel meer dan de 150 FTE’s die Rotterdam Airport nu biedt en kan er een enorme waterberging van 270.000 kubieke meter worden gerealiseerd om klimaateffecten als overstromingen in de regio tegen te gaan.
Een deel van de ruimte wordt ingericht als de ontbrekende schakel in het Noorderbos – een groene rand boven Rotterdam die nu slechts onderbroken wordt door het vliegveld met zijn geasfalteerde startbaan.
Maar er zitten nog veel meer voordelen aan de realisatie van stadswijk Noorderbos: de geluidsoverlast verdwijnt, er wordt veel minder klimaatschade aangericht dan met het dagelijks verstoken van kerosine en de gezondheidseffecten van de schadelijke uitstoot verdwijnen als sneeuw voor de zon.
Vier alternatieven
In de MKBA zetten Bus en Manshanden vier alternatieve ontwikkelingen naast elkaar. Doorgaan op de huidige voet met een noodlijdend en overlastgevend vliegveld blijkt nauwelijks rendabel en is ongunstig voor de welvaart. Terug naar het oorspronkelijke plan van een zakenvliegveld is niet rendabel, het herbestemmen tot een bos is dat wel en levert zeer hoge welvaartsvoordelen op. Maar het beste is realisatie van de nieuwe stadswijk: zowel financieel-economisch als qua welvaart levert dat veruit de grootste winst op.
De wijk kan bovendien relatief eenvoudig worden gerealiseerd, onder meer omdat er al uitstekende voorzieningen bestaan op het gebied van openbaar vervoer, zoals twee metrostations die nu onderbenut worden.
Voor de gemeente levert de ombouw direct fors hogere inkomsten op uit de uitgifte van grond. Nu ontvangt Rotterdam ieder jaar 12 cent per vierkante meter pacht van de Schiphol Groep. Dat steekt schril af tegen de gemiddeld 585 euro per vierkante meter die voortkomt uit de uitgifte van bouwgrond voor de nieuwe wijk.
Meer dan 3 miljard euro
Als alle plussen en minnen in de verschillende scenario’s tegen elkaar worden afgezet, kunnen de extra baten van de stadswijk ten opzichte van het vliegveld oplopen tot ruim meer dan 3 miljard euro.
De berekeningen van Bus en Manshanden zijn objectief en volgen de voorgeschreven werkwijze bij het opstellen van maatschappelijke kosten- en batenanalyses. Om niet in oeverloze discussies terecht te komen, zijn daar waar mogelijk zelfs cijfers gebruikt die door het vliegveld zelf werden opgegeven. Daarmee is de onafhankelijkheid van het plan gegarandeerd.
“Iedereen kan op zijn klompen wel aanvoelen dat het opdoeken van het vliegveld goed is voor de omgeving, maar dat de ombouw naar een stadswijk zoveel financiële en maatschappelijke voordelen biedt, verbaasde me”, aldus voorzitter Alfred Blokhuizen van de vereniging BTV die het initiatief nam om de plannen en hun onderbouwing uit te werken. Dat gebeurde met steun van Urgenda.
Provincie start onderzoek
Vanuit de Rotterdamse politiek bestaat grote belangstelling voor het plan. Hoewel de rechtse meerderheid de nieuwe stadswijk niet zit zitten, scharen vrijwel alle linkse en middenpartijen zich achter een alternatieve invulling van RTHA. De provincie Zuid-Holland heeft al aangekondigd een onderzoek te starten naar de mogelijkheden. Het plan voor stadskwartier Noorderbos biedt interessante en goed uitgewerkte input voor dat onderzoek.
BTV gaat het rapport de komende maanden presenteren aan alle betrokkenen, inclusief de directie van Rotterdam Airport. Die benaderde de vereniging om al eerder op de hoogte te worden gebracht van het plan, maar BTV vindt het belangrijker om eerst de politiek en de media te informeren.