Het parlement in Australië opent een onderzoek naar de praktijken van Schiphol-deelneming Brisbane Airport en de bijbehorende luchtverkeersleiding. Omwonenden, verenigd in de Brisbane Flight Path Community Alliance (BFPCA), vragen al jaren om interventie van de politiek.
Het onderzoek spitst zich toe op de negatieve effecten van het vliegverkeer op het dagelijkse leven van honderdduizenden burgers in de meer dan 220 wijken van de Australische stad. De omwonenden beschuldigen de luchtverkeersleiding ervan geen rekening te houden met hun welzijn en de regels systematisch te overtreden.
De lijst met klachten is lang en zal omwonenden van Schiphol niet onbekend voorkomen. Er kan niet aan de indruk worden ontkomen dat Brisbane Airport volop leert van de praktijken in het ‘omgevingsmanagement’ van Schiphol. Dat is niet vreemd, omdat Schiphol een belangrijke aandeelhouder is. De directeur is bovendien de Nederlander Gert-Jan de Graaff die ‘het vak’ leerde op Schiphol.
De luchtverkeersleiding zou volgens de bewoners het indienen van klachten opzettelijk en systematisch dwarsbomen en de ernst van de meldingen bagatelliseren, vergelijkbaar met de gang van zaken bij het Bewoners Aanspreekpunt Schiphol (BAS).
Gratis zelfmoordpreventie
Dat het in Brisbane ernstig is gesteld met de overlast van vliegverkeer blijkt wel uit het feit dat de verkeersleiding gratis psychologische hulp en zelfs zelfmoordpreventie aanbiedt aan de bevolking.
Vergelijkbaar met hier klaagt de verkeersleiding ook daar over een tekort aan medewerkers waardoor er geen mogelijkheden zouden zijn om hinderbeperkende maatregelen door te voeren die meer tijd vergen van de verkeersleiders.
BFPCA noemt de verkeersleiding “incompetent”, vooral omdat het de vliegroutes zo slecht heeft ontworpen dat er externe expertise moest worden ingehuurd om de fouten boven water te krijgen. Bij het ontwerp van de routes zijn ministeriële besluiten genegeerd en zijn belangrijke beslissingen neergelegd bij de directie van het vliegveld – die natuurlijk vooral oog had voor de eigen belangen. “Een onethische belangenverstrengeling”, noemen de burgers dat.
Veranderingen in de vliegroutes zijn bovendien – tegen de afspraken in – niet van tevoren voorgelegd aan omwonenden. Zo werd een vliegroute over het water vanuit efficiency-overwegingen verlegd richting de wijken, zonder overleg met de burgers die er het slachtoffer van zijn geworden.
Knoeien met geluidsberekeningen
BFPCA meldt dat er geknoeid wordt met geluidsberekeningen – waar kennen we dat ook alweer van? Volgens de belangenvereniging rekent de luchtverkeersleiding de overlast omlaag en misleidt deze omwonenden en overheid over de werkelijke impact van het vliegverkeer.
En ook in Brisbane wordt volop geëxperimenteerd met het verleggen van vliegroutes om ‘minder hinder’ te veroorzaken. “Maar die onderzoeken zijn zo fout opgezet dat van tevoren al duidelijk is dat er geen verbetering zal plaatsvinden. We twijfelen daarom ernstig aan de oprechtheid waarmee het vliegveld werkt aan hinderbeperking.”
BFPCA heeft de hand weten te leggen op gelekte documenten waaruit blijkt dat de luchtverkeersleiding en het vliegveld onder één hoedje spelen en slechts oog heeft voor de belangen van de vliegindustrie. Het wettelijk vastgelegde publieke belang – onder meer het welzijn van omwonenden – is de organisatie volledig uit het oog verloren, zo blijkt uit de stukken.
De vereniging beschuldigt de verkeersleiding er dan ook van de commerciële belangen van de vliegindustrie te stellen boven het welzijn van de bevolking. Dat is in Australië in strijd met de wet, de Air Services Act uit 1995.
Voorkomen én genezen
BFPCA hoopt via het parlementaire onderzoek vergaande wijzigingen in de regelgeving rond luchtvaart af te dwingen en de overlast in meer dan tweehonderd wijken rond Brisbane te reduceren. De vereniging wil ook voorkomen dat het ooit nog zo uit de hand kan lopen in andere Australische steden.
Het parlementaire onderzoek is een overwinning voor de burgers van Brisbane, maar geen eindstation. BFPCA dringt aan op onderzoek door de nationale anti-corruptie eenheid naar de in hun ogen onrechtmatige beslissingen uit het verleden die leidden tot een ware explosie van overlast.
De perikelen down under vertonen veel parallellen met de situatie in Nederland. Hoewel Schiphol onder leiding van interim-topman Ruud Sondag enigszins van koers lijkt te veranderen en meer rekening zegt te willen houden met de omgeving, is daar in de praktijk nog helemaal niks van gebleken.
Het is bovendien nog maar zeer de vraag of deze richting wordt vastgehouden na het aantreden van de nieuwe topman en baggerkoning Pieter van Oord. Zijn familiebedrijf werkte veelvuldig aan fossiele projecten in het belang van lokale economieën, maar met grote gevolgen voor de lokale ecologie. Hij nam onder meer deel aan offshore projecten in Nigeria en Egypte, de bouw van een gloednieuwe olieraffinaderij in Mexico en de aanleg van de palmeilanden voor de kust van oliestaat Dubai.