Respectvol overleg met de vliegindustrie blijkt opnieuw onmogelijk. Waar voorzitter Camiel Verhagen van de pilotenvakbond vorige week nog veinsde open te staan voor een dialoog zonder taboes, lanceert hij deze week zonder scrupules een petitie voor het behoud van nachtvluchten die honderdduizenden medemensen ziek maken.
Verhagen was vorige week flink geschrokken van het vonnis in de rechtszaak die de stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder heeft gewonnen. De rechter beveelt de Staat om binnen het jaar de luchtvaartwetgeving onverkort te gaan handhaven en omwonenden niet langer in de kou te laten staan. Concreet betekent dit de krimp van Schiphol naar pakweg 400.000 vluchten.
De pilotenvoorman klom in de pen en beschreef op Linkedin niet onverdienstelijk dat “Nederland” behoefte heeft aan samenhangend en voorspelbaar luchtvaartbeleid met “als doel” te verduurzamen, geluidswinst te realiseren voor de omgeving – Verhagen bedoelt hiermee de medemens die rond Schiphol woont – en de “unieke verbondenheid” van Nederland te behouden. Wel met de kanttekening dat luchtvaart en verduurzaming “internationale aangelegenheden” zijn – dus wil Verhagen liefst wachten totdat alles wereldwijd geregeld is en wil hij liever niet dat Nederland zelf stappen zet.
Maar nu de rechter zo hard heeft geoordeeld over het luchtvaartbeleid in ons land, hebben alle partijen zich teruggetrokken in de loopgraven en is het gesprek vrijwel stilgevallen, zo klaagt de voorman. “Wat nodig is”, zo schrijft hij ná het snoeiharde oordeel van de rechter, “is een dialoog met alle belanghebbenden en een bereidheid om pijnlijke compromissen te sluiten zodat we op basis van consensus zekerheid en perspectief hebben. Daarbij ligt wat mij betreft ook alles op tafel en is niets van tevoren een taboe.”
Overleg zonder taboes
Klinkt allemaal prachtig natuurlijk. Eindelijk, nu de vliegindustrie het deksel op de neus heeft gekregen, nu zou er eindelijk wél de mogelijkheid ontstaan om te overleggen met wat Verhagen noemt “de omgeving”. Zelfs een overleg zonder taboes, stelt hij voor.
SchipholWatch is natuurlijk groot voorstander van een overleg zonder taboes met de vliegindustrie. Decennialang was dat immers niet mogelijk. Aan alle wensen van de vliegindustrie moest tegemoet worden gekomen, terwijl de items op het verlanglijstje van de mensen stuk voor stuk werden weggestreept. Minder vliegen? Niet mogelijk. Minder vervuiling? Niet mogelijk. Minder nachtvluchten? Niet mogelijk. Minder vroeg dan misschien? Niet mogelijk. Niet meer zo laat alstublieft? Niet mogelijk.
Maar na de uitspraak van de rechter op 20 maart jongstleden zijn de kaarten ineens anders geschud. Verhagen en zijn vereniging van piloten hebben nu de duidelijkheid waar hij zo om smeekt: zonder wetswijziging is binnen een jaar maximaal 400.000 vluchten op Schiphol de norm. Komt er een einde aan het anticiperend niet-handhaven en moeten ook individuele burgers worden beschermd tegen de herrie en vervuiling van zijn industrie. Het is dus afgelopen met het ‘per saldo’ – iedereen heeft recht op een gezonde leefomgeving, niet alleen mensen die in een klein gebiedje rond het vliegveld wonen.
Uitgestoken hand ongemeend
Het zal niet de duidelijkheid zijn waarop Verhagen hoopt in zijn bijdrage op Linkedin. Maar wel de duidelijkheid die hij en zijn KLM-collega’s verdienen. Want zijn schijnbaar uitgestoken hand blijkt al een week later ongemeend en zelfs vals. Want met de rug tegen de juridische muur presenteert hij volgende week een petitie in de Tweede Kamer waarin hij samen met nog wat vakbonden pleit tégen een nachtsluiting van Schiphol. Dus tégen de mensen die wonen in de omgeving van het vliegveld en tégen een fatsoenlijke nachtrust voor honderdduizenden medemensen en dus tégen hun gezondheid. Een goede nachtrust is immers cruciaal om dagelijks te kunnen functioneren.
Verhagen – zelf vliegend op de relatief kleine Embraer – valt hiermee door de mand. Zijn mooie praatjes – “ik verwacht geen kritiekloze lofzang, maar ook geen cynisch weggeslagen hand” – blijken inhoudsloos en zijn “pijnlijke compromissen” blijken slechts pijnlijk te hoeven zijn voor “de omgeving”. Wederom denkt hij beslissingen over de vliegindustrie in een voor zichzelf gunstige richting te kunnen buigen. Pijn moet er worden geleden, maar vooral niet door ‘de sector’.
Stinkend naar diepe minachting
Het is zo typerend voor deze industrie. Decennialang is geen rekening gehouden met de medemens en dat moet vooral zo blijven, zo blijkt uit de petitie die stinkt naar diepe minachting voor andermans belangen. Net als in het verleden, blijken ook de nieuwste beloftes uit de sector een wassen neus. Dat is kwalijk, vooral omdat de rechter zo duidelijk is geweest in zijn vonnis. Er zijn mensenrechten geschonden, minstens vijftien jaar lang en die schendingen gaan nog dagelijks door.
De regering heeft maximaal tot 20 maart 2025 om daar een einde aan te maken. Om wetgeving te maken die wél eerlijk is en die een einde maakt aan de barbaarse behandeling van “de omgeving” door de vliegindustrie.
Verhagen en de zijnen doen er goed aan te beseffen dat de wereld op 20 maart 2024 is veranderd en dat het nu van groot belang is om daadwerkelijk het gesprek aan te gaan, “zonder taboes”. Want blijft hij volharden in de oude tactiek van het doordrammen op de eigen belangen, dan is de kans groot dat hij nog meer positie zal moeten inleveren.
Hoogmoed voor de val
“De omgeving” zit immers niet stil. Gemotiveerd door het vonnis werken tientallen vrijwilligers dag en nacht aan nieuwe rechtszaken die de sector moeten terugbrengen binnen de menselijke maat en de wettelijke grenzen. Wat “de omgeving” betreft is 400.000 vluchten de nieuwe bovengrens en geen ondergrens. Die ligt dichterbij de 250.000 vluchten, zo wordt bepleit in het beroep tegen de rammelende natuurvergunning van Schiphol.
Meneer Verhagen, uw bijdrage op Linkedin gaf ons – tegen beter weten in – een sprankje hoop op een open dialoog. Maar weer tevergeefs, blijkt een week later al. We wensen u veel succes de komende jaren, maar hopen dat de getoonde hoogmoed grandioos onderuit zal gaan. Uw vrijheid houdt op waar die de vrijheid (en de gezondheid) van uw medemens beperkt.